Prikkelbare darmsyndroom (PDS): Meer dan alleen stressmanagement en het FODMAP dieet

Het Prikkelbare Darmsyndroom (PDS), ook wel bekend als het Irritable Bowel Syndrome (IBS), is een veelvoorkomende aandoening die het dagelijks leven van miljoenen mensen wereldwijd beïnvloedt. Voor velen lijkt het vinden van effectieve oplossingen een eindeloze zoektocht te zijn. Hier leer je waarom het FODMAP-dieet en stressmanagement vaak niet voldoende helpen.

Diagnostiek van prikkelbare darm syndroom

De diagnose prikkelbare darm syndroom is een uitsluit diagnose. Als je bij de huisarts komt wordt er eerst gekeken of er klachten zijn die op een aandoening kunnen wijzen, zoals coeliakie, koemelkallergie, colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn, diverticulitis en darmkanker. Heb je klachten, zoals: Buikpijn, opgeblazen gevoel of buik, obstipatie, diarree, misselijkheid, winderigheid, wisselende stoelgangpatronen en verlichting van symptomen na een stoelgang, terugkerende buikpijn, meer of minder klachten na eten en na de ontlasting. Dan krijg je de diagnose Prikkelbare darmsyndroom (PDS)

Behandeling voor prikkelbare darm syndroom via het reguliere circuit

1. Leefstijladviezen:

Huisartsen zullen vaak beginnen met leefstijladviezen als onderdeel van de behandeling voor PDS, bijvoorbeeld leefstijladviezen met betrekking tot voldoende lichaamsbeweging en stressmanagement.

2. Psychologische Therapie:

Soms wordt er doorverwezen naar een psycholoog, voor patiënten met PDS die sterk beïnvloed worden door stress en emotionele factoren. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een veelgebruikte benadering die gericht is op het veranderen van gedachten en gedragingen die symptomen kunnen beïnvloeden.

3. Het adviseren van het FODMAP-dieet, al dan niet onder begeleiding van een dietist:

Het FODMAP-dieet, dat specifieke koolhydraten met fermentatiepotentieel beperkt, kan worden overwogen als onderdeel van de behandeling. Dit dieet wordt vaak geleid door een diëtist en kan helpen bij het verminderen van symptomen zoals buikpijn en winderigheid.

4. Medicamenteuze Behandeling:

Bij aanhoudende symptomen kan de huisarts medicamenteuze behandeling overwegen. Dit kan onder meer het gebruik van antispasmodica omvatten, die spierspasmen in de darmen verminderen, en laxeermiddelen om constipatie te verlichten.

Kortom: Stress, het fodmap-dieet en medicatie, of ‘‘ermee leren leven’’.

Waarom voor veel mensen de reguliere aanpak niet of te weinig werkt

Voor veel mensen werkt bovenstaande aanpak niet, of onvoldoende en blijven met deze klachten zitten. Dit leidt vaak tot veel frustratie, onbegrip en ‘‘het erbij neer leggen’’. De behandeling van klachten die vallen onder het prikkelbare darm syndroom is soms veel complexer. Er zijn veel meer richtingen waarop je hierin verbetering kunt aanbrengen. De onderliggende oorzaak wordt vaak gemist. Mogelijke onderliggende oorzaken vanuit voeding of de darmgezondheid, die volgens de reguliere methode gemist kunnen worden zijn:

• Voedselintollerantie buiten FODMAP om

• Leaky gut/Lekkende darm/Vergrote darmpermeabiliteit

• Een verstoord microbioom/darmflora

  • Anaerostipes

  • Blautia

  • Dorea

  • Flavonifractor

  • Lactobacillus

  • Pseudo-butyrivibrio

  • Roseburia

  • Ruminococcus

  • Sarcina

• Aanwezigheid van darmparasieten

  • Dientamoeba fragilis

  • Blastocystis hominis

  • Giardia lamblia

  • Entamoeba histolytica

  • Cryptosporidium spp

• Small Intestinal Bacterial Overgrowth (SIBO)/Overgroei van bacteriën in de dunne darm

• Histamine intollerantie

Aanpak van prikkelbare darm syndroom

De aanpak voor het behandelen van prikkelbare darm syndroom zit hem in een combinatie van testen, uitproberen en opnieuw evalueren van de klachten. Het volgende stappenplan kan je veel inzicht geven

STAPPENPLAN:

1. Testen

   • Het testen van je microbioom samenstelling en aanwezigheid van waarden voor lekkende darm

     • Bij een duidelijke afwijking kun je probiotica nemen gericht op jouw specifieke darmflora

   • Het testen van aanwezigheid van darmparasieten

     • Darmparasieten worden door middel van reguliere medicatie behandeld, dit kun je in overleg doen met je huisarts. Volg na de behandeling van darmparasieten altijd een probiotica kuur.

2. Heb jij histamine intolerantie?

   • Krijg jij klachten na het eten van histamine rijke voeding of het drinken van histamine rijke voeding?

     • Probeer deze 2 weken te vermijden en kijk hoe het met je klachten gaat.

     • Verbetering? —> Jij hebt waarschijnlijk histamine intolerantie

       • Probeer een DAO-enzym om histamine af te breken in de darmen

       • Vermijd histamine rijke voeding

       • Probeer probiotica specifiek voor histamine intolerantie

     • Geen verbetering? —> Jij hebt waarschijnlijk geen histamine intolerantie

3. Heb jij SIBO?

   • De snelste manier om te weten of je SIBO hebt is kijken of vezelrijke voeding klachten geven (opgeblazen buik, buikpijn, kramp, gasvorming)

     • Probeer deze 2 weken te vermijden en kijk hoe het met je klachten gaat.

     • Verbetering? —> Jij hebt waarschijnlijk SIBO

       • Houd je vezel inname voorlopig nog even laag en herintroduceer het met kleine stapjes

4. Dieet Trial and error:

   Ga (eventueel onder begeleiding van een diëtist) verschillende diëten proberen, dit is de enige manier om er achter te komen wat jij goed verdraagt. Voor alle klachten zijn er voorbeelden van mensen te noemen die baat hadden bij een van de volgende diëten. Het is persoonsspecifiek. Na 2-4 weken zou je verschil moeten merken in je klachten. Is dit niet het geval? Probeer dan een aanpassing te doen of probeer een ander dieet. Voorbeeld zijn:

   • Het Paleo dieet

     • Een ‘‘Whole foods’’ dieet volgens het jager-verzamelaars principe, je vermijdt: Granen (tarwe, gerst, rijst en haver), peulvruchten (bonen, linzen, etc), zuivel, toegevoegde suikers en bewerkte voedingsmiddelen, bewerkte plantaardige oliën (soja- en maïsolie etc.)

   • Het Ketogeen dieet

     • Lage koolhydraatinname (20-50 gram per dag) en een verhoogde consumptie van vetten, waardoor het lichaam in een staat van ketose wordt gebracht. Je vermijdt/beperkt: Suiker, granen, aardappelen, fruit, bepaalde groenten, bonen en peulvruchten

   • Het Vegatarisch dieet

     • Een vegetarisch dieet is een voedingspatroon dat vlees en vis uitsluit

   • Het Carnivoor dieet

     • Het carnivoor dieet is een eetpatroon waarbij mensen zich hoofdzakelijk of uitsluitend voeden met dierlijke producten.

   • Het Hypoallergene dieet

     • Dit dieet vermijdt de meeste bekende triggers, zoals: pinda’s en specifieke noten, schaaldieren, vis, melk, eieren, soja, tarwe, gluten.